Huidschimmel / voetschimmel

Vaak besteed je pas aandacht aan je voeten als je er last van hebt. Bijvoorbeeld als het een beetje jeukt of pijn doet tussen je tenen. Vaak blijken er dan schilfers en blaasjes tussen de tenen te zitten, waarschijnlijk heb je dan een voetschimmel opgelopen.
Een ontsierende aandoening, soms pijnlijk. Maar ach, eigenlijk valt er best mee te leven.
Zo denken de meeste mensen. Echter schimmels zijn de aanstichters van de zogenaamde ‘kalknagels’. Gelukkig zijn schimmelnagels tegenwoordig prima te behandelen.

Hoe herken je een schimmelnagel?

Bij schimmelnagels vertoont de nagelplaat verkleuringen zoals witte tot gele/bruinachtige strepen. De lengtegroei van de nagel is geremd en het gevolg hiervan is dat de dikte van de nagel toeneemt.

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland lijdt naar schatting circa 26% van de bevolking aan een schimmelinfectie aan de nagels. Mannen en vrouwen lopen ongeveer een gelijk risico op het krijgen van schimmelnagels. De kans neemt toe naarmate men ouder wordt. Ook risicogroepen - bijvoorbeeld diabetici - hebben vaak last van schimmelnagels. De gevolgen zijn: last bij het lopen, pijn en een onnodig schaamtegevoel.

Hoe zien schimmelnagels er uit?

Schimmelinfectie kan voorkomen aan de huid en nagels van handen of voeten. De aandoening aan de voetnagels begint vaak aan de grote teen. Als er geen behandeling plaatsvindt gaat de schimmel verder op ‘avontuur’ en zullen ook de andere nagels worden aangetast. Een schimmelinfectie van de nagel gaat als volgt:

verkleuring van één nagel in wit of geel;
verandering van de witte of gele kleur in geelbruin;
de nagel verdikt, wordt hobbelig en brokkelig;
de nagel kan geheel of gedeeltelijk loslaten.

Vaak is er tegelijk sprake van voetschimmel tussen de tenen in de volksmond ‘zwemmerseczeem’ genoemd

Hoe ziet een voetschimmel eruit?

Voetschimmel kan zich presenteren als nattende schilferende plekken tussen de tenen. Deze vorm wordt ook wel ‘zwemmerseczeem’ genoemd, omdat het vaak bij sporters wordt gezien.
Een andere vorm, die tegelijk met zwemmerseczeem kan voorkomen, zijn rode vlakke plekken met een schilferend randje, vooral aan de zijkanten van de voeten. Soms kunnen centraal in de plek korstjes ontstaan en wondvocht vrijkomen. Wanneer bij de infectie een duidelijke rand zichtbaar is wordt de aandoening ook wel ringworm genoemd, net zo als schimmelinfecties elders op het lichaam die een dergelijke opvallende rode rand vertonen.
Schimmels kunnen ook kleine of grote blaren aan de voeten veroorzaken. Soms zijn dit diep in de huid liggende, enkele millimeter grote blaasjes die overgaan in schilferende plekken. Maar soms kunnen het ook tot enkele centimeter grote, met wondvocht gevulde blaren zijn.

Voetschimmel. Tussen de tenen, op de voetzool en aan de rand van de voet.

Hoe kom ik eraan?

Schimmels verspreiden zich door het maken van schimmelsporen. Deze zijn zeer klein en komen overal om ons heen voor. De schimmelsporen die voetschimmel kunnen veroorzaken vinden wij vooral in sportzalen, zwembaden en andere plekken waar mensen met blote voeten lopen (kleedkamer van kledingwinkels, dokters..).
De schimmelsporen kunnen uitgroeien tot echte schimmels als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn: voor voetschimmels zijn dit vooral een vochtige, warme omgeving.

Hoe voorkom ik een voetschimmelinfectie?

Na het douchen of baden de voeten goed drogen.
In openbare ruimtes zo min mogelijk op blote voeten lopen.
Katoenen of wollen sokken dragen (deze voorkomen transpiratie).
Draag schoenen van een ‘ventilerend’ materiaal (leer, linnen of open schoenen).

Hoe wordt de infectie vastgesteld?

Bij een heel typisch beeld van een schimmelinfectie heeft de huisarts, dermatoloog of pedicure meestal geen nader onderzoek nodig en kan de diagnose ‘op het oog’ gesteld worden. In twijfelgevallen kunnen twee soorten testen gedaan worden:

direct microscopisch onderzoek: hiermee kunnen de schimmeldraden in de huidschilfers worden opgespoord. Dit onderzoek kan door de arts tijdens een consult uitgevoerd worden.
schimmelkweek: er worden huidschilfers opgestuurd naar het laboratorium en geënt op een voedingsbodem. Na een aantal weken is bekend of er sprake is van een schimmelinfectie. Door deze techniek kan ook de schimmelsoort worden bepaald.

Foto: microscopisch beeld van schimmeldraden. 

Hoe wordt voetschimmel behandeld?

In een vroeg stadium kan behandeling met anti schimmel-zalf en poeder nog afdoende zijn. Behalve de huid moeten ook alle schoenen behandeld worden met schimmeldodende poeder. Dit zal heel regelmatig en consequent moeten plaatsvinden om te voorkomen dat men zichzelf telkens opnieuw besmet.
In een vergevorderd stadium zijn deze maatregelen niet meer afdoende en is het raadzaam de huisarts te raadplegen. Deze kan een medicijnenkuur voorschrijven die schimmels doden.

De pedicure.

Eigenlijk is een regelmatig bezoek aan de pedicure een 'must' wanneer u wilt voorkomen dat een schimmelinfectie zo uit de hand loopt dat niet alleen uw huid maar ook uw nagels aangetast raken. De pedicure inspecteert uw voeten en geeft adviezen om de voeten en voethuid in optimale conditie te houden. Voorkomen is beter dan genezen en dat gaat zeker op voor schimmelinfectie.

Hoe ontstaan schimmelnagels?

Iemand met een gezonde huid en gezonde nagels heeft meestal een prima afweer tegen schimmels. Schimmels hebben het prima naar hun zin in slecht groeiende, vochtige of beschadigde nagels. Onder die omstandigheden kunnen schimmels zich gemakkelijk verspreiden. De sporen van schimmels bevinden zich overal in onze omgeving en we komen er dus makkelijk mee in contact. Vooral in gemeenschappelijke ruimtes zoals douches, zwembaden, sporthallen en sauna’s. Wanneer u daar op blote voeten rondloopt, komt u bijna onvermijdelijk in contact met schimmelsporen. Als u vervolgens uw voeten onvoldoende afdroogt en bovendien overmatig transpireert, is de kiem voor een schimmelinfectie gelegd. U bent zelf dan weer een bron voor nieuwe infecties. Iemand met schimmelinfectie kan miljoenen sporen verspreiden, die heel lang besmettelijk blijven.

Hoe zijn schimmelnagels te voorkomen?

Het is een misverstand te denken dat schimmelinfecties ontstaan door slechte hygiëne. Wat kunt u zelf doen om de kans op besmetting zo klein mogelijk te houden:

gebruik niet te veel zeep en spoel zeepresten grondig af;
desinfecterende zeep is niet effectief tegen schimmels;
droog uw voeten zorgvuldig, vooral tussen de tenen;
draag bij voorkeur sokken van wol of katoen, liefst zonder nade;
draag goed passende - leren - schoenen (leer van binnen -leer van buiten);
wissel schoenen regelmatig;
draag altijd slippers in openbare wasgelegenheden of sportruimtes.

Behandeling van schimmelnagels.

Een schimmelnagel geneest nooit vanzelf. Wanneer de nagel door schimmel is geïnfecteerd, kan deze infectie zich langzaam uitbreiden. Tot voor kort was de behandeling van een schimmelnagel erg moeizaam. De behandeling duurde vaak wel 6 tot 12 maanden. Tegenwoordig kan de huisarts of dermatoloog geneesmiddelen voorschrijven die een hardnekkige schimmelinfectie sneller en grondiger kunnen bestrijden. Ook bij de pedicure is tegenwoordig een voortreffelijk middel van de Samenwerkende Pedicures te verkrijgen. Daarmee is de kans op een succesvolle behandeling groter geworden. Naast de voorgeschreven middelen moeten de schoenen aan de binnenkant worden behandeld met een schimmeldodend middel. Uit voorzorg om te voorkomen dat schimmelsporen zich in de schoenen nestelen en zodoende herinfectie veroorzaken. Ondersteunende behandeling door een deskundig is van belang. Deze kan dikke en soms pijnlijke nagels dunner maken, wat de genezing bevordert.

Een geruststelling tot slot,

Na behandeling met het voorgeschreven geneesmiddel kan het zijn dat u in eerste instantie een beetje teleurgesteld bent. U ziet weinig resultaat. Dit komt doordat er tijd nodig is, voordat de aangetaste gele delen van de nagel helemaal uitgegroeid zijn. Vooral de nagels van de grote teen groeien slechts enkele millimeters per maand. Na enkele maanden geduld groeit er meestal weer een gezonde nagel die u geen last of pijn meer bezorgt.

Samenwerkende Pedicures product tegen mycose